گاز ترکیبی هیدروژن یک مخلوط گازی از هیدروژن و یک گاز دیگر است که معمولاً گاز طبیعی یا اکسیژن است. این گاز در فولادسازی برای کاهش سنگآهن و تولید فولاد استفاده میشود.
مزایای استفاده از گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی
کاهش انتشار آلایندههای زیستمحیطی: استفاده از گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی، انتشار دی اکسید کربن، اکسید نیتروژن و اکسید گوگرد را به طور قابل توجهی کاهش میدهد. این امر به بهبود کیفیت هوا و کاهش اثرات تغییرات آب و هوایی کمک میکند.
بهبود کیفیت فولاد: فولاد تولید شده با استفاده از این گاز، دارای مقاومت کششی، استحکام و سختی بالاتری نسبت به فولاد تولید شده با استفاده از سوختهای فسیلی است. این امر به افزایش دوام و عملکرد فولاد کمک میکند.
کاهش هزینه تولید: در بلندمدت، استفاده از گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی، میتواند منجر به کاهش هزینه تولید شود. هزینه تولید Hydrogen از طریق الکترولیز در حال کاهش است و با افزایش تولید H2 از طریق منابع تجدیدپذیر، این هزینه به طور قابل توجهی کاهش خواهد یافت.
چالشهای استفاده از گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی
هزینه تولید: در حال حاضر، هزینه تولید H2 از طریق الکترولیز نسبت به سوختهای فسیلی بالاتر است. این یکی از چالشهای اصلی استفاده از گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی است.

دسترسی بهH2 : هیدروژن یک گاز انفجاری است و باید با دقت ذخیره و حمل شود. این امر میتواند چالشهایی را برای دسترسی به هیدروژن در مقیاس صنعتی ایجاد کند.
سازگاری با تجهیزات موجود: استفاده از گاز ممکن است نیاز به اصلاح تجهیزات موجود در کارخانههای فولادسازی داشته باشد. این امر میتواند هزینههای سرمایهگذاری اولیه را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید | گاز ترکیبی مرکاپتان
کاربرد گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی
گاز ترکیبی H2 در فولادسازی میتواند برای کاهش سنگآهن و تولید فولاد استفاده شود.
کاهش سنگآهن
در فرآیند کاهش سنگآهن، سنگآهن با گاز هیدروژن در دمای بالا احیا میشود تا آهن خام تولید شود. این فرآیند نسبت به فرآیند تولید فولاد به روش سنتی، انتشار آلایندههای زیستمحیطی را به طور قابل توجهی کاهش میدهد.
تولید فولاد
در فرآیند تولید فولاد، فولاد خام ذوب شده و سپس با افزودن آلیاژها به فولاد تبدیل میشود. گاز هیدروژن میتواند به عنوان سوخت در فرآیند ذوب فولاد استفاده شود.
آینده گاز ترکیبی هیدروژن در فولادسازی
مخلوط گازی H2 به عنوان یک فناوری نوظهور در فولادسازی، پتانسیل زیادی برای کاهش انتشار آلایندههای زیستمحیطی و بهبود کیفیت فولاد دارد. با کاهش هزینه تولید این گاز و افزایش دسترسی به این گاز، انتظار میرود که استفاده از این تریکیب گازی در فولادسازی در سالهای آینده افزایش یابد.
خطرات و ایمنی
گاز ترکیبی هیدروژن، مخلوطی از گاز هیدروژن با سایر گازها است. این گاز می تواند برای کاربردهای مختلفی مانند سوخت، تولید مواد شیمیایی و تولید برق استفاده شود.
خطرات گاز ترکیبی هیدروژن به نوع گازهای ترکیبی با آن و نحوه استفاده از آن بستگی دارد. به طور کلی، خطرات اصلی گاز ترکیبی هیدروژن عبارتند از:
- آتش سوزی و انفجار: گاز هیدروژن یک گاز قابل اشتعال است و در صورت مخلوط شدن با هوا در غلظت های مناسب، می تواند منفجر شود.
- خفگی: گاز هیدروژن سبک تر از هوا است و در صورت نشت، می تواند در فضای بسته جمع شده و باعث کمبود اکسیژن و خفگی شود.
- سمیت: برخی از گازهای ترکیبی هیدروژن ممکن است سمی باشند و در صورت استنشاق، می توانند باعث آسیب به سلامتی شوند.
در ادامه، به بررسی هر یک از این خطرات به طور مفصل می پردازیم.
آتش سوزی و انفجار
گاز هیدروژن یک گاز قابل اشتعال است و در صورت مخلوط شدن با هوا در غلظت های مناسب، می تواند منفجر شود. محدوده اشتعال هیدروژن در هوا بین ۴ تا ۷۵ درصد است. این بدان معناست که اگر غلظت هیدروژن در هوا بین این دو مقدار باشد، می تواند در صورت وجود منبع جرقه یا حرارت، آتش بگیرد یا منفجر شود.
انفجار گاز هیدروژن می تواند بسیار شدید باشد و می تواند منجر به خسارات مالی و جانی شود. به همین دلیل، مهم است که در هنگام کار با گاز ترکیبی هیدروژن، اقدامات ایمنی لازم برای جلوگیری از آتش سوزی و انفجار انجام شود.
خفگی
گاز هیدروژن سبک تر از هوا است و در صورت نشت، می تواند در فضای بسته جمع شده و باعث کمبود اکسیژن و خفگی شود. غلظت هیدروژن در هوا که برای انسان قابل تحمل است، حدود ۲۱ درصد است. اگر غلظت هیدروژن در هوا از این مقدار بیشتر شود، می تواند باعث کاهش سطح اکسیژن در خون شده و منجر به خفگی شود.
خفگی ناشی از گاز هیدروژن معمولاً با علائمی مانند سردرد، سرگیجه، وزوز گوش، شنیدن صدای زنگ در گوش، تهوع، بیهوشی و در نهایت مرگ همراه است.
سمیت
برخی از گازهای ترکیبی هیدروژن ممکن است سمی باشند و در صورت استنشاق، می توانند باعث آسیب به سلامتی شوند. به عنوان مثال، گازهای ترکیبی هیدروژن با فلزات سنگین مانند جیوه، سرب و کادمیوم می توانند سمی باشند.
علائم مسمومیت با گازهای ترکیبی هیدروژن ممکن است شامل سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، اسهال، درد قفسه سینه، تنگی نفس و در نهایت مرگ باشد.
برای جلوگیری از خطرات گاز ترکیبی هیدروژن، لازم است اقدامات ایمنی لازم در هنگام کار با این گاز انجام شود. این اقدامات شامل موارد زیر است:
- استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب مانند عینک ایمنی، ماسک تنفسی و دستکش
- آزمایش مداوم غلظت گاز هیدروژن در محیط کار
- آموزش کارکنان در مورد خطرات گاز ترکیبی هیدروژن
در صورت وقوع آتش سوزی یا انفجار گاز ترکیبی هیدروژن، لازم است اقدامات زیر انجام شود:
- تخلیه فوری منطقه
- قطع جریان برق
- استفاده از کپسول آتش نشانی برای خاموش کردن آتش
در صورت استنشاق گاز ترکیبی هیدروژن، لازم است فرد را به هوای تازه منتقل کرده و به پزشک مراجعه کرد.
بدون دیدگاه