شرکت سپهر گاز کاویان: 02146835980 -02146837072 – 09022734708
میکس گازی اکسیژن، مخلوطی از گاز اکسیژن با یک یا چند گاز دیگر است. رایج‌ترین گاز مخلوط شونده با اکسیژن، نیتروژن است، اما می‌تواند شامل هلیوم، آرگون و یا گازهای دیگر نیز باشد.
کاربردهای مختلفی برای میکس گازی اکسیژن وجود دارد، از جمله:
- پزشکی: اکسیژن درمانی برای بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی، بیهوشی و جراحی
- غواصی: مخلوط‌های هلیوکس و تری‌میکس برای تنفس در اعماق زیاد
- صنعت: فولادسازی، جوشکاری و برش فلزات، تولید شیشه و …
- غذا: بسته‌بندی مواد غذایی
نسبت گازها در میکس گازی اکسیژن به کاربرد خاص آن بستگی دارد. به عنوان مثال، مخلوطی که برای اکسیژن درمانی استفاده می‌شود، معمولاً حاوی 90 تا 95 درصد اکسیژن و 5 تا 10 درصد نیتروژن است. در حالی که مخلوطی که برای جوشکاری استفاده می‌شود، ممکن است حاوی 20 تا 25 درصد اکسیژن و 75 تا 80 درصد آرگون باشد.
مزایای استفاده از میکس گازی اکسیژن
- کنترل غلظت اکسیژن: می‌توان غلظت اکسیژن را در مخلوط برای نیازهای خاص تنظیم کرد.
- کاهش خطرات: مخلوط‌های خاص می‌توانند خطرات مرتبط با استفاده از اکسیژن خالص را کاهش دهند، مانند خطر آتش‌سوزی یا مسمومیت با اکسیژن.
- بهبود عملکرد: مخلوط‌های خاص می‌توانند عملکرد را در کاربردهای خاص، مانند غواصی یا ورزش، بهبود بخشند.
معایب میکس گازی اکسیژن
- پیچیدگی: تولید و استفاده از مخلوط‌های گازی اکسیژن می‌تواند پیچیده‌تر از استفاده از اکسیژن خالص باشد.
- هزینه: مخلوط‌های گازی اکسیژن ممکن است گران‌تر از اکسیژن خالص باشند.
- ایمنی: خطرات مرتبط با استفاده از هر یک از گازهای موجود در مخلوط باید در نظر گرفته شود.
انواع میکس گازی اکسیژن برای جوشکاری
در جوشکاری، از انواع مختلف میکس گازی اکسیژن برای دستیابی به دمای شعله، نفوذ و کیفیت جوش مورد نظر استفاده می‌شود. متداول‌ترین مخلوط‌ها عبارتند از:
- استیلن + اکسیژن: این مخلوط رایج‌ترین مخلوط مورد استفاده در جوشکاری اکسی استیلن است. استیلن به عنوان سوخت عمل می‌کند و اکسیژن احتراق را کامل می‌کند. این مخلوط بالاترین دمای شعله (حدود 3500 درجه سانتیگراد) را تولید می‌کند و برای جوشکاری فولاد، چدن، برنج و مس ایده‌آل است. با این حال، به دلیل خطر انفجار بالا و محتوای کربن بالا، احتیاط بیشتری در هنگام استفاده از این مخلوط باید لحاظ شود.
- پروپان + اکسیژن: این مخلوط ارزان‌تر و کم خطرتر از استیلن + اکسیژن است. دمای شعله آن کمی پایین‌تر (حدود 3200 درجه سانتیگراد) است و برای جوشکاری فولادهای نازک، آلومینیوم و مس کاربرد دارد. پروپان همچنین به عنوان گاز محافظ در جوشکاری TIG (گاز بی اثر تنگستن) استفاده می‌شود.
- دی اکسید کربن: این گاز به تنهایی به عنوان گاز سوخت استفاده نمی‌شود، اما به عنوان گاز محافظ در جوشکاری MAG (گاز فلزی فعال) و MIG (گاز فلزی بی اثر) استفاده می‌شود. دی اکسید کربن به محافظت از جوش در برابر اکسیداسیون کمک می‌کند و می‌تواند نفوذ عمیق‌تری را ایجاد کند.
- گازهای بی اثر: آرگون و هلیوم گازهای بی اثر هستند که به عنوان گاز محافظ در جوشکاری TIG و MIG استفاده می‌شوند. این گازها با فلز پایه واکنش نمی‌دهند و می‌توانند از جوش در برابر اکسیداسیون و آلودگی محافظت کنند. آرگون متداول‌ترین گاز بی اثر مورد استفاده است و هلیوم قوس الکتریکی با ثبات‌تری ایجاد می‌کند و برای جوشکاری آلومینیوم و فولاد ضد زنگ ایده‌آل است.
- آرگون + اکسیژن: این مخلوط گازی برای جوشکاری فولاد ضد زنگ و آلومینیوم استفاده می‌شود. آرگون یک گاز بی‌اثر است که به محافظت از فلز پایه در برابر اکسیداسیون کمک می‌کند. دمای شعله مخلوط آرگون + اکسیژن (حدود 3400 درجه سانتیگراد) به اندازه استیلن + اکسیژن نیست، اما نفوذ و کیفیت جوش بهتری را ارائه می‌دهد.
- هلیوم + اکسیژن: این مخلوط گازی برای جوشکاری آلومینیوم و سایر فلزات غیرآهنی استفاده می‌شود. هلیوم یک گاز بی‌اثر است که حتی از آرگون نیز محافظت بهتری در برابر اکسیداسیون ارائه می‌دهد. دمای شعله مخلوط هلیوم + اکسیژن (حدود 3800 درجه سانتیگراد) بالاترین دمای شعله در بین مخلوط‌های گازی رایج است و نفوذ عمیقی را ارائه می‌دهد. با این حال، این مخلوط گران‌ترین مخلوط گازی نیز می‌باشد.
انتخاب مخلوط گاز مناسب برای جوشکاری به عوامل مختلفی از جمله نوع فلز پایه، ضخامت فلز، نوع جوش و نتیجه دلخواه بستگی دارد. همیشه قبل از استفاده از هر مخلوط گازی، دستورالعمل‌های ایمنی را به دقت مطالعه کنید.
در اینجا مقایسه ای از برخی انواع میکس گازی اکسیژن، کاربردها، مزایا و معایب آنها آورده شده است:
| مخلوط گاز | کاربرد | مزایا | معایب |
| استیلن + اکسیژن | جوشکاری فولاد، چدن، برنج، مس | بالاترین دمای شعله | خطر انفجار بالا، محتوای کربن بالا |
| پروپان + اکسیژن | جوشکاری فولادهای نازک، آلومینیوم، مس | ارزان‌تر، کم خطرتر از استیلن + اکسیژن | دمای شعله پایین‌تر |
| دی اکسید کربن | جوشکاری MAG، MIG | محافظت از جوش در برابر اکسیداسیون، نفوذ عمیق | به تنهایی به عنوان سوخت قابل استفاده نیست |
| آرگون | جوشکاری TIG، MIG | محافظت از جوش در برابر اکسیداسیون و آلودگی، قوس الکتریکی با ثبات | |
| هلیوم | جوشکاری TIG، MIG | محافظت از جوش در برابر اکسیداسیون و آلودگی، قوس الکتریکی با ثبات‌تر (مناسب برای آلومینیوم و فولاد ضد زنگ) | گران‌تر از آرگون |
مهم است که همیشه دستورالعمل های ایمنی سازنده را هنگام استفاده از هر مخلوط گازی دنبال کنید.
خطرات و ایمنی میکس گازی اکسیژن در جوشکاری
جوشکاری با گاز، که به آن جوشکاری اکسی استیلن نیز گفته می شود، فرآیندی است که از گرمای حاصل از سوزاندن استیلن در اکسیژن برای ذوب فلزات و اتصال آنها به یکدیگر استفاده می کند. این فرآیند در صنایع مختلف از جمله ساخت و ساز، تعمیر و نگهداری و تولید کاربرد دارد. با وجود اینکه جوشکاری با گاز یک روش جوشکاری بسیار کارآمد و تطبیق پذیر است، خطرات ایمنی متعددی نیز با آن همراه است.
برخی از خطرات اصلی مرتبط با میکس گازی اکسیژن در جوشکاری
- انفجار و آتش سوزی: اکسیژن یک عامل اکسید کننده قوی است و می تواند به سرعت با سوخت های مختلف مانند استیلن واکنش نشان دهد و باعث انفجار و آتش سوزی شود. نشت گاز، اتصالات شل و جرقه از منابع مختلف می تواند جرقه ای را که برای شروع این واکنش های خطرناک لازم است، فراهم کند.
- مسمومیت با اکسیژن: تنفس اکسیژن خالص در مدت زمان طولانی می تواند سمی باشد و منجر به وضعیتی به نام مسمومیت با اکسیژن شود. علائم مسمومیت با اکسیژن شامل سرگیجه، گیجی، تشنج و حتی مرگ است.
- استنشاق دود و بخارات: جوشکاری با گاز می تواند دود و بخارات مضری را تولید کند که در صورت استنشاق می تواند برای سلامتی مضر باشد. این دودها و بخارات می توانند شامل ذرات فلز، اکسیدهای نیتروژن و سایر مواد شیمیایی خطرناک باشند.
- قرار گرفتن در معرض تابش فرابنفش و مادون قرمز: شعله جوشکاری با گاز می تواند تابش فرابنفش و مادون قرمز شدید تولید کند که می تواند به چشم و پوست آسیب برساند.
- شوک الکتریکی: در برخی از تجهیزات جوشکاری با گاز از برق استفاده می شود که در صورت عدم استفاده صحیح می تواند خطر برق گرفتگی را ایجاد کند.
اقدامات احتیاطی ایمنی
برای کاهش خطرات مرتبط با میکس گازی اکسیژن در جوشکاری، مهم است که اقدامات احتیاطی ایمنی زیر را رعایت کنید:
- آموزش و صلاحیت: قبل از استفاده از هر نوع تجهیزات جوشکاری با گاز، آموزش مناسب و گواهینامه لازم را دریافت کنید.
- تهویه مناسب: در هنگام جوشکاری در فضای داخلی، از تهویه مناسب برای از بین بردن دود و بخارات استفاده کنید.
- تجهیزات حفاظت شخصی (PPE): از تجهیزات حفاظت شخصی مناسب مانند ماسک تنفسی، عینک ایمنی، دستکش و لباس محافظ استفاده کنید.
- بازرسی و نگهداری تجهیزات: به طور مرتب تجهیزات جوشکاری خود را از نظر نشت، اتصالات شل و سایر آسیب ها بررسی کنید.
- ذخیره سازی و حمل و نقل ایمن: کپسول های گاز را به درستی در مکان های خنک، خشک و دور از منابع حرارتی و مواد قابل اشتعال ذخیره و حمل کنید.
- اقدامات احتیاطی در برابر آتش سوزی: یک کپسول آتش نشانی مناسب در محل کار داشته باشید و بدانید که چگونه در صورت آتش سوزی از آن استفاده کنید.
- مراقبت های پزشکی: در صورت مشاهده هرگونه علائم بیماری مربوط به مسمومیت با اکسیژن یا قرار گرفتن در معرض دود و بخارات، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
با رعایت این اقدامات احتیاطی ایمنی، می توانید خطرات مرتبط با میکس گازی اکسیژن در جوشکاری را به میزان قابل توجهی کاهش داده و از خود و دیگران در برابر آسیب محافظت کنید.
برخی از نکات ایمنی اضافی برای جوشکاری با میکس گازی اکسیژن آورده شده است:
- همیشه از تجهیزات ایمنی مناسب از جمله ماسک جوشکاری، دستکش و لباس محافظ استفاده کنید.
- قبل از استفاده از هر مخلوط گازی، دستورالعمل های ایمنی سازنده را مطالعه و رعایت کنید.
- مطمئن شوید که تمام اتصالات گاز محکم هستند و نشتی ندارند.
- از مخلوط های گازی در مناطق تهویه مناسب استفاده کنید.
- سیلندرهای گاز را دور از گرما و منابع احتراق نگهداری کنید.
- هرگز سیلندرهای گاز را بدون کلاهک حمل یا ذخیره نکنید.
- در صورت نشتی یا مشکل دیگر، بلافاصله از استفاده از مخلوط گاز دست بردارید.
نکات مهم برای استفاده از میکس گازی اکسیژن
در اینجا چند نکته برای استفاده از میکس گازی اکسیژن در جوشکاری آورده شده است:
- از گازهای با کیفیت بالا استفاده کنید. ناخالصی‌ها در گازها می‌توانند بر کیفیت جوش تأثیر بگذارند.
- به هنگام جوشکاری از تجهیزات مناسب استفاده کنید.
- دستورالعمل‌های ایمنی را رعایت کنید. مخلوط‌های گازهای اکسیژن می‌توانند خطرناک باشند. قبل از استفاده از آنها، آموزش‌های لازم را ببینید و از تجهیزات حفاظتی مناسب استفاده کنید.
بدون دیدگاه