سپهر گاز کاویان تولید کننده و تامین کننده گازهای خالص وترکیبی دارای گواهینامه ISO17025 و آزمایشگاه مرجع اداره استاندارد ایران می باشد.جهت خرید گازهای خالص و ترکیبی تماس بگیرید.02146837072– 09304304437
نیتروژن (Nitrogen) با نماد شیمیایی N₂، یکی از پرکاربردترین گازهای صنعتی و آزمایشگاهی در جهان است که به آن ( ازُت ) هم میگویند . این گاز بیرنگ، بیبو، بیمزه و خنثی بوده و بیش از 78٪ از اتمسفر زمین را تشکیل میدهد. ازت در اشکال مختلفی مانند نیتروژن گازی، نیتروژن مایع و همچنین ترکیبات گازی حاوی نیتروژن در صنایع مختلف از پزشکی تا پتروشیمی کاربرد دارد.
در این مقاله به طور کامل به بررسی موارد مهم برای خرید نیتروژن، انواع ازت آزمایشگاهی و گازهای ترکیبی نیتروژندار میپردازیم.
اهمیت نیتروژن
(ازت )نه تنها یک عنصر حیاتی در طبیعت است، بلکه بهواسطه خواص خنثی، غیرقابل اشتعال و بیاثر بودن آن، نقش پررنگی در کنترل شرایط واکنشی در محیطهای صنعتی و آزمایشگاهی ایفا میکند. این گاز از هوا استخراج میشود، بهصورت مایع یا گاز عرضه شده و در سطوح خلوص مختلف در دسترس است.
انواع نیتروژن بر اساس کاربرد
1. صنعتی
این نوع ازت برای کاربردهای عمومی مانند جوشکاری، خنثیسازی، و فرآیندهای حرارتی استفاده میشود. خلوص آن معمولاً در بازه 99٪ تا 99.9٪ است و نیازی به دقت بسیار بالا ندارد.
2. آزمایشگاهی
ازت آزمایشگاهی دارای خلوص بالا (معمولاً بالاتر از 99.999٪ یا 5.0) است و برای مصارف حساس مانند آنالیز GC، HPLC، طیفسنجی جرمی، یا FTIR استفاده میشود. هرگونه ناخالصی در این گاز میتواند نتایج آزمایشگاهی را مختل کند.
3. مایع (LN₂)
ازت در حالت مایع برای سرمازایی، نگهداری نمونههای زیستی، فریز خشککنها (lyophilization) و انتقال حرارت به کار میرود. این نوع نیازمند تجهیزات نگهداری خاصی مانند دوارهای نیتروژن مایع یا تانکهای کرایوژنیک است.
گازهای ترکیبی نیتروژندار
گازهای ترکیبی نیتروژندار نقش بسیار مهمی در صنایع تخصصی و آزمایشگاهی ایفا میکنند. این ترکیبها از ازت به عنوان گاز حامل (Carrier gas) یا گاز زمینه (Balance gas) استفاده میکنند.
رایجترین گازهای ترکیبی نیتروژندار:
| ترکیب | کاربرد |
| ازت + هیدروژن (مثلاً 95/5) | تحلیل GC با FID یا TCD |
| ازت + دیاکسیدکربن | صنایع نوشیدنی، حفاظت غذایی |
| ازت + اکسیژن | شبیهسازی جو مصنوعی، کالیبراسیون تجهیزات پزشکی |
| ازت + متان (مثلاً 1% CH₄) | گاز کالیبراسیون برای دستگاههای آشکارساز گاز |
| ازت + مونواکسید کربن | صنایع خودروسازی و آلایندگی |
این گازها باید با دقت بالا در غلظت، فشار و خلوص تولید شوند و عموماً نیازمند گواهینامه معتبر کالیبراسیون هستند.
پارامترهای مهم در خرید نیتروژن و گازهای ترکیبی
1. درجه خلوص (Purity)
خلوص گاز بسته به کاربرد مشخص میشود:
- صنعتی: 99% تا 99.9%
- آزمایشگاهی و الکترونیکی: 99.999% (5.0) تا 99.9999% (6.0)
- گازهای ترکیبی: درصد دقیق اجزای مخلوط
2. نوع سیلندر و حجم
ازت معمولاً در سیلندرهای فولادی با حجم 10، 20، 40 یا 50 لیتر عرضه میشود. فشار کاری سیلندر معمولاً 150 یا 200 بار است.
3. تجهیزات جانبی
استاندارد ¼ اینچ یا مطابق با نوع شیر سیلندر
مانومتر (رگولاتور):
نوع دو مرحلهای برای فشارهای دقیق
بدنه استنلساستیل برای گازهای آزمایشگاهی
ترولی حمل سیلندر:
جهت ایمنی و جلوگیری از ضربه
شیلنگ و اتصالات فشار بالا
4. گواهینامه کیفیت (COA)
گازهای آزمایشگاهی و ترکیبی باید دارای COA (Certificate of Analysis) با ذکر خلوص، نوع ناخالصیها و خطای اندازهگیری باشند.
قیمت
قیمت ازت بسته به عوامل زیر متفاوت است:
- نوع خلوص
- گازی یا مایع بودن
- تعداد و نوع گازهای ترکیبی
- نرخ اجاره یا ودیعه سیلندر
- حجم خرید و هزینه حمل
نکات مهم هنگام خرید
- از فروشندگان معتبر خرید کنید. کیفیت ازت مستقیماً بر نتیجه فرآیند تأثیرگذار است.
- تاریخ تست سیلندر و اعتبار مانومتر را بررسی نمایید.
- در صورت خرید گازهای ترکیبی، گواهی کالیبراسیون الزامی است.
- به شرایط حمل و نگهداری نیتروژن (بهویژه نیتروژن مایع) توجه ویژه داشته باشید.
- در صورت نیاز، خدمات پر کردن مجدد سیلندر یا تعویض سیلندر خالی را بررسی کنید.
سیلندر نیتروژن – مشخصات و نکات
مشخصات فنی رایج سیلندرها:
| حجم سیلندر | فشار پر | جنس | نوع شیر |
|---|---|---|---|
| 10 لیتر | 150 بار | فولادی | DIN 477 |
| 20 لیتر | 200 بار | فولادی | BS 341 |
| 50 لیتر | 200 بار | فولادی | ISO استاندارد |
برای ازت مایع، سیلندرهای Dewar یا تانک کرایوژنیک با لایههای خلأ دو جداره استفاده میشود.
جمعبندی
خرید ازت – چه بهصورت گاز خالص صنعتی یا آزمایشگاهی و چه به شکل ترکیبی – نیازمند شناخت دقیق نیاز، بررسی گواهینامههای کیفی، انتخاب تامینکننده معتبر و توجه به ایمنی است. ازت آزمایشگاهی با خلوص بالا در علوم دقیق نقش کلیدی دارد و گازهای ترکیبی نیتروژندار در صنایع پتروشیمی، غذایی، پزشکی و محیط زیست مورد استفاده قرار میگیرند.
بدون دیدگاه